Năng lượng Hoa Kỳ: Đảo ngược chính sách năng lượng của chính quyền tiền nhiệm
Bộ trưởng Năng lượng Wright của chính quyền Trump đã có bài phát biểu quan trọng tại CERAWeek 2025, phác thảo một sự thay đổi toàn diện trong chính sách năng lượng của Hoa Kỳ. Bài phát biểu không chỉ chỉ trích mạnh mẽ cách tiếp cận của chính quyền tiền nhiệm về biến đổi khí hậu mà còn đưa ra tầm nhìn mới tập trung vào khả năng chi trả và độ tin cậy của nguồn năng lượng.
Ông Wright ủng hộ mạnh mẽ chiến lược “sản xuất năng lượng và cơ sở hạ tầng nhiều hơn của Mỹ“, đồng thời nhấn mạnh vai trò thiết yếu của khí đốt tự nhiên, tiềm năng của năng lượng hạt nhân và địa nhiệt, cùng mối quan hệ quan trọng giữa năng lượng và phát triển Trí tuệ nhân tạo (AI). Trong cách tiếp cận được mô tả là “lẽ thường”, chính quyền mới đặt ưu tiên cho người dân Mỹ và các đồng minh, hướng đến mục tiêu “đôi bên cùng có lợi” trong chính sách năng lượng.
Những điểm chính trong chính sách năng lượng mới
1. Thay đổi hướng tiếp cận về năng lượng quốc gia
Phê bình cách tiếp cận lấy biến đổi khí hậu làm trung tâm, Bộ trưởng Wright mô tả chính sách năng lượng của chính quyền tiền nhiệm là “suy nghĩ thiển cận về biến đổi khí hậu” và “các chính sách phi lý”. Ông đặc biệt phản đối quan điểm cho rằng xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) sẽ sớm trở thành dĩ vãng.
Ông khẳng định: “Năng lượng là nền tảng cho mọi hoạt động của chúng ta” và thách thức quan điểm cho rằng năng lượng gió và mặt trời có thể dễ dàng thay thế các nguồn năng lượng truyền thống. Theo số liệu ông đưa ra, năng lượng tái tạo hiện chỉ đáp ứng khoảng 3% nhu cầu năng lượng sơ cấp toàn cầu. Ông còn chỉ ra rằng sự gia tăng điện gió và mặt trời đã làm tăng đáng kể giá điện và giảm sự ổn định của lưới điện.
2. Ưu tiên phát triển khí đốt tự nhiên
Bộ trưởng Wright nhấn mạnh vai trò then chốt của khí đốt tự nhiên trong hiện tại và tương lai. Theo ông, khí đốt tự nhiên hiện cung cấp 25% năng lượng sơ cấp toàn cầu và là nguồn năng lượng phát triển nhanh nhất trong 15 năm qua. Tại Hoa Kỳ, điện từ khí đốt tự nhiên chiếm tới 43% tổng sản lượng điện quốc gia.
Ông cũng chỉ ra tầm quan trọng đặc biệt của khí đốt trong nhiều lĩnh vực thiết yếu như sản xuất phân bón (đóng góp vào 50% sản lượng lương thực toàn cầu), sưởi ấm gia đình, công nghiệp hóa dầu và nhiều quy trình sản xuất khác.
Về xuất khẩu LNG, Bộ trưởng Wright đã công bố các biện pháp cải thiện các cảng xuất khẩu, đồng thời thông báo rằng chính quyền Trump đã chấm dứt việc tạm dừng cấp phép xuất khẩu LNG, cho phép đẩy nhanh tiến độ xây dựng cảng xuất khẩu LNG ngoài khơi tiểu bang Louisiana. Ông khẳng định, xuất khẩu LNG không chỉ mang lợi ích cho người Mỹ và các đồng minh mà còn có lợi cho môi trường.
3. Quan điểm thực dụng về biến đổi khí hậu
Mặc dù chỉ trích các chính sách của chính quyền tiền nhiệm, Bộ trưởng Wright vẫn thừa nhận biến đổi khí hậu là một “hiện tượng vật lý toàn cầu”. Ông tự nhận mình là “người theo chủ nghĩa hiện thực khí hậu”, với hơn 20 năm nghiên cứu, thảo luận và viết về chủ đề này.
Tuy nhiên, ông đưa ra góc nhìn khác khi mô tả biến đổi khí hậu như một “tác dụng phụ của việc xây dựng thế giới hiện đại”. Ông liên hệ lượng khí thải CO2 với tiến bộ xã hội: “Chúng ta thực sự đã tăng nồng độ CO2 trong khí quyển toàn cầu lên 50% trong quá trình tăng hơn gấp đôi tuổi thọ của con người, nâng hàng triệu người trên thế giới thoát khỏi nghèo đói”.
Ông lập luận rằng, từ góc độ phân tích chi phí-lợi ích, “phương pháp chữa trị có sức tàn phá hơn nhiều so với bệnh tật”, và cho rằng lợi ích của các chính sách khí hậu trước đây về việc giảm nhiệt độ vào năm 2100 là không đáng kể.
4. Ưu tiên khả năng tiếp cận và chi trả năng lượng
Bộ trưởng Wright vẽ ra một bức tranh rõ nét về bất bình đẳng năng lượng toàn cầu: khoảng 1 tỷ người có mức sống cao tiêu thụ nhiều năng lượng hơn so với 7 tỷ người còn lại. Ông đặc biệt nhấn mạnh vấn đề hàng triệu người phải phụ thuộc vào đốt củi để nấu ăn và sưởi ấm, dẫn đến hàng triệu ca tử vong đáng lẽ có thể phòng ngừa được.
Ở trong nước, ông chỉ ra rằng “hơn 20% người Mỹ phải vật lộn để thanh toán hóa đơn năng lượng”, đồng thời chỉ trích các chính sách khiến giá điện tăng cao. Theo ông, các chính sách này đã “làm nghèo người dân và thay thế các nhà sản xuất sử dụng nhiều năng lượng”, dẫn đến mất việc làm và tăng lượng khí thải toàn cầu khi sản xuất chuyển sang các quốc gia khác như Trung Quốc.
5. Thúc đẩy sản xuất năng lượng và cơ sở hạ tầng của Mỹ
Chính quyền mới đặt mục tiêu từ bỏ các chính sách làm cho năng lượng “đắt hơn, kém đáng tin cậy hơn và khiến việc xây dựng các dự án quy mô lớn ở Mỹ gần như không thể”.
“Mục tiêu của chúng tôi là tái công nghiệp hóa nước Mỹ”, Bộ trưởng Wright tuyên bố. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải đổi mới cách thức hoạt động của chính phủ để đẩy nhanh phát triển cơ sở hạ tầng, đặc biệt trong lĩnh vực truyền tải năng lượng và trung tâm dữ liệu AI.
6. Thúc đẩy đổi mới và tiến bộ công nghệ
Chính quyền hiện tại đặt trọng tâm vào việc khởi động lại các nghiên cứu về năng lượng hạt nhân, bao gồm cả phân hạch và nhiệt hạch. Phát triển công nghệ địa nhiệt thế hệ tiếp theo cũng là một trong những ưu tiên hàng đầu.
Về chính sách xe điện, các quy định bắt buộc sử dụng xe điện và các tiêu chuẩn hiệu quả năng lượng cho các thiết bị sẽ được xem xét lại nhằm cung cấp cho người tiêu dùng chi phí thấp hơn và hiệu suất cao hơn.
Bộ trưởng Wright cũng đề cao vai trò của các Phòng thí nghiệm Quốc gia với “sự tập trung đáng kinh ngạc của tài năng khoa học và kỹ thuật”, nhấn mạnh vai trò quan trọng của họ trong khoa học cơ bản, ứng dụng AI vào khám phá khoa học và thúc đẩy các công nghệ năng lượng tiên tiến.
7. Tầm quan trọng của năng lượng trong phát triển trí tuệ nhân tạo
Bộ trưởng Wright thừa nhận tiềm năng to lớn của AI trong nhiều lĩnh vực khác nhau, đồng thời nhấn mạnh rằng “AI là một ngành sử dụng nhiều năng lượng, cần một lượng lớn điện để tạo ra trí thông minh”.
Ông dự báo sự phát triển của AI sẽ làm tăng đáng kể nhu cầu năng lượng, và chiến lược năng lượng của chính quyền mới nhằm giải quyết thách thức này. Ông cũng nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của AI đối với an ninh quốc gia: dẫn đầu cuộc đua AI là yếu tố then chốt cho quốc phòng, càng làm nổi bật tầm quan trọng của hệ thống cơ sở hạ tầng năng lượng vững mạnh.
Kết luận
Bài phát biểu của Bộ trưởng Wright tại CERAWeek 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chính sách năng lượng của Mỹ dưới thời chính quyền Trump. Trọng tâm chuyển sang tối đa hóa sản xuất năng lượng trong nước, đặc biệt là khí đốt tự nhiên, cùng với việc ưu tiên khả năng chi trả, độ tin cậy và an ninh năng lượng quốc gia.
Chính quyền mới tiếp cận vấn đề biến đổi khí hậu với góc nhìn “thực tế”, đặt ưu tiên cho tăng trưởng kinh tế và khả năng tiếp cận năng lượng hơn là các mục tiêu giảm phát thải. Nhu cầu năng lượng ngày càng tăng do sự phát triển của AI được xem là một yếu tố quan trọng định hình chiến lược năng lượng mới.
Thành công của chương trình nghị sự này sẽ phụ thuộc vào khả năng của chính quyền trong việc ban hành các quy định mới, thu hút đầu tư tư nhân và tận dụng hiệu quả hệ thống phòng thí nghiệm quốc gia để thúc đẩy đổi mới công nghệ năng lượng.
